Interpelacja nr 9624
do ministra edukacji narodowej w sprawie programów edukacyjnych z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego
Zgłaszający: Przemysław Drabek
Data wpływu: 13-08-2020
Szeroko pojęte bezpieczeństwo to jeden z fundamentów działań rządu RP. Zdecydowane włączenie się resortu w rozwój edukacji z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym, kształtowania właściwych nawyków i postaw oraz kultury drogowej, to inwestycja w przyszłość. Programy edukacyjne BRD pozwolą skutecznie realizować właściwy kierunek poprawy bezpieczeństwa na naszych drogach.
Doceniając dotychczasowe działania Pana Ministra, proszę o informacje:
1. Czy resort edukacji rozważa wprowadzenie „Wychowania komunikacyjnego” jako oddzielnego przedmiotu nauczania do systemu edukacji dzieci i młodzieży w polskich szkołach?
2. Czy resort edukacji przeprowadził szczegółową analizę wprowadzonych w 2017 r. reformą edukacji nowych podstaw programowych, w zakresie tematyki wychowania komunikacyjnego i czy planuje rozszerzenie, doprecyzowanie tych zapisów?
3. Jakie działania na rzecz edukacji BRD wśród dzieci i młodzieży w szkołach podejmował resort edukacji w okresie ostatnich dwóch lat i jakie działania w systemie powszechnej edukacji zamierza wprowadzić w 2021 roku?
4. Jakie środki finansowe w 2021 r. resort edukacji planuje przeznaczyć w ramach przyznanej subwencji ogólnej dla JST na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego i czy w wykazie zadań ujętych w kryteriach podziału rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2021 będą uwzględnione działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego?
5. Czy resort edukacji planuje od nowego roku szkolnego wsparcie merytoryczne i systemowe nauczycieli prowadzących zajęcia dla dzieci i młodzieży dotyczące szeroko pojętego bezpieczeństwa ruchu drogowego? Jeśli tak jakie to są mechanizmy?
Odpowiedzi – w imieniu ministra edukacji narodowej udzielił Maciej Kopeć, podsekretarz stanu w resorcie.
Uprzejmie informuję, że Ministerstwo Edukacji Narodowej nie planuje wprowadzenia do systemu edukacji oddzielnego przedmiotu „Wychowanie komunikacyjne”. I dalej minister uzasadnia: – Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym „wychowanie komunikacyjne” jako obszar nauczania obejmuje łącznie wszystkie cele kształcenia i treści nauczania dotyczące ruchu drogowego i komunikacji ustalone w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej oraz podstawie programowej dla szkół ponadpodstawowych.
Realizacja tych celów kształcenia i treści nauczania w przedszkolach i szkołach jest obligatoryjna. Głównym założeniem wychowania komunikacyjnego jest przygotowanie dzieci i młodzieży do bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym.
Przedszkole. – Zadaniem przedszkola jest tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Klasy I-III szkoły podstawowej. – Na I etapie edukacyjnym (klasy I-III szkoły podstawowej) nacisk został położony na wdrażanie uczniów do respektowania przepisów poruszania się w miejscach publicznych, rozwijanie umiejętności organizacji bezpiecznych zabaw i gier ruchowych, dbania o bezpieczeństwo uczestnictwa w ruchu drogowym. Uczniowie w ramach Edukacji przyrodniczej i Wychowania fizycznego poznają numery telefonów alarmowych, uczą się formułowania wezwania o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia np. do Policji, Pogotowia Ratunkowego lub Straży Pożarnej, stosownych zachowań w sytuacji zagrożenia, poznają podstawowe znaki drogowe, zasady zachowania się w środkach publicznego transportu zbiorowego, czytają proste plany, wskazują kierunki na mapie, wyznaczają np. trasę przejazdu rowerem, ponadto poznają przepisy ruchu drogowego w odniesieniu do pieszych, rowerzystów, rolkarzy, biegaczy i innych osób, których poruszanie się w miejscu publicznym może stwarzać zagrożenia bezpieczeństwa.
Klasy IV-VIII szkoły podstawowej. – Zakres treści nauczania przewidziany dla II etapu edukacyjnego (klasy IV-VIII szkoły podstawowej) obejmuje m.in. rozwijanie umiejętności orientacji w terenie (Przyroda), obliczania drogi przy danej prędkości i czasie (Matematyka, Fizyka), wiadomości dotyczące rozwoju komunikacji (Geografia), zasady postępowania w razie wypadku komunikacyjnego, podstawy pierwszej pomocy, nazwy służb ratunkowych i ich numery alarmowe, korzystanie z aplikacji na telefon komórkowy wspierającej udzielanie pierwszej pomocy (Edukacja dla bezpieczeństwa). Podstawa programowa przedmiotu Technika zawiera odrębny dział Wychowanie komunikacyjne, którego treści zapoznają uczniów z zasadami bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym w roli pieszego, pasażera i rowerzysty. Część tej podstawy programowej zatytułowana „Warunki i sposób realizacji informuje, że szkoła powinna zapewnić możliwość uzyskania karty rowerowej uczniowi, który ukończył 10 lat.
Szkoły ponadpodstawowe. – Zgodnie z podstawą programową dla szkół ponadpodstawowych (stosowaną od roku szk. 2019/2020) uczniowie m.in. poznają znaczenie usług komunikacyjnych, w tym transportu i łączności (Geografia), zalety i niebezpieczeństwa wynikające z uprawiania turystyki rowerowej, przepisy ruchu drogowego i zasady zachowania się na drodze, zasady postępowania w sytuacji wypadków (w tym komunikacyjnych) i urazów w czasie zajęć ruchowych, udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej (Wychowanie fizyczne, Edukacja dla bezpieczeństwa). Warto również podkreślić, że w podstawie programowej szczególnie mocno zaakcentowano kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, tak istotnej dla podniesienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Umiejętność tę uznano bowiem za jedną z najważniejszych, jakie uczniowie powinni zdobyć w szkole już na wczesnym etapie edukacji. Uprzejmie informuję ponadto, że treści nauczania określone w podstawie programowej musi odpowiednio rozszerzyć i doprecyzować nauczyciel w swoim programie nauczania. Program nauczania odzwierciedla koncepcję dydaktyczną oraz wychowawczą nauczyciela i stanowi najważniejsze narzędzie w pracy z uczniami. Program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole jej dyrektor. Dopuszczone do użytku programy nauczania stanowią szkolny zestaw programów nauczania, w którym musi być uwzględniona w całości podstawa programowa ustalona dla danego etapu edukacyjnego.
Ostatecznie Maciej Kopeć podsumowuje: –
Ministerstwo Edukacji Narodowej aktualnie nie planuje zmian w podstawach programowych. Jednak nie zamyka sprawy ostatecznie:
– Tym niemniej chcemy zaakcentować fakt, iż katalog treści nauczania z zakresu wychowania komunikacyjnego nie jest katalogiem zamkniętym, zatem można go rozwijać, dostosowując do potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów.
Odpowiadający posłowi wskazuje na wiele innych możliwości. A tu: możliwość organizowania w szkołach zajęć dodatkowych o tej tematyce; przygotowywane materiały edukacyjne i scenariusze zajęć, ramowe programy szkoleń dla nauczycieli, konkursy dla dzieci i młodzieży, kampanie edukacyjne. Pisze także o działaniach w kwestii wsparcia merytorycznego dla nauczycieli – organizacja różnych form doskonalenia, o prowadzonym portalu internetowym MEN pn. Bezpieczna Szkoła: www.bezpiecznaszkola.men.gov.pl.
